Türkiye iktisadında derinleşen problemler, artan enflasyon memurun durumunu da her geçen gün zora sokuyor. Enflasyondaki önlenemez yükseliş nedeniyle 2021 yılında maaşlarda yüzde 5 erime kesinleşirken memurun bir yılda maaşından kaybettiği ölçü ise 80 doları buldu. Memura bir yandan da takımlı yerine kontratlı istihdam dayatılıyor.
Kamu İşçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) toplusözleşme masası yaklaşırken memurun durumunu ortaya koyan bir çalışma yayımladı. Çalışmada yer alan datalar memurun karşı karşıya kaldığı problemleri da ortaya koydu. Çalışmada yer alan bilgiler ve değerlendirmeler şöyle:
-Sözleşmeli işçi sayısı tekrar artışa geçti. En son 30 Mart 2014 tarihinde yapılan lokal seçimler öncesinde takıma alınan memurlarla sayı 105 bin 284’e inmişti. Lakin 2014 ve 2015 yıllarında kontratlı istihdamı tekrar artmaya devam etti. Aralık 2015’te 149 bin 133’e çıktı.
-Kamudaki kontratlı işçi sayısı Aralık 2020’de 502 bin 528’e ulaştı. Son 5 yılda kamuda kontratlı işçi sayısı 353 bin 395 yani yüzde 237 arttı. Birebir devirde takımlı kamu işçisi sayısı ise 2 milyon 894 bin 91’den 76 bin 103 artışla yani yalnızca yüzde 2.6 artışla 2 milyon 970 bin 194 oldu. Aralık 2013 prestijiyle her 100 kamu işçisinden 4’ü kontratlı istihdam edilirken, Aralık 2020 prestijiyle her 100 kamu işçisinden 15’i kontratlı istihdam edilir hale geldi.
-Yıllık genel enflasyon yüzde 15.61. Lakin besin enflasyonu yıllık yüzde 18.4, konut eşyası enflasyonu yıllık yüzde 23.74, ulaştırma enflasyonu yüzde 22.47, çeşitli mal ve hizmetler enflasyonu yüzde 20.61, sıhhat enflasyonu yüzde 18.11. Son iki aylık genel enflasyon yüzde 2.60. Lakin iki aylık besin enflasyonu yüzde 5.12, sıhhat enflasyonu yüzde 7.38, konut enflasyonu yüzde 3.64. İktisatçıların yaptığı çalışmalar gerçek enflasyonun bu resmi sayıların 2 hatta 3 katı olduğunu gösteriyor.
MAAŞ BİN TL ARTMALI
-2019 Ocak ayından 2021 Şubat ayına kadar olan devirde resmi enflasyon yüzde 30 arttı. Birebir devirde hem açlık sonu hem de yoksulluk hududu ise yüzde 35.5 artış gösterdi. Buna rağmen enflasyon farkını altı ay geriden alabilen kamu işçilerinin, emeklilerin maaş artışı ortalama yüzde 28.5’te kaldı.
-15 Ocak 2019 tarihinde en düşük kamu işçisi maaşı ile 558 dolar alınabiliyordu. Bugün ise en düşük kamu işçisi maaşı ile alınan dolar 80 dolar azalarak 478 dolara indi. 2 yıl içinde en düşük kamu işçisi maaşı ile alınan çeyrek altın sayısı 2.7 adet, gram altın sayısı ise 4.4 adet azaldı.
-Sadece geçen yılın kayıplarını telafi etmek için maaşların 2021 başından itibaren geçerli olmak üzere seyyanen bin TL artırılması gerekiyor. En düşük kamu işçisi maaşının; kira, yakacak, ulaşım üzere toplumsal ödemelerle yoksulluk hududunun üzerine çıkarılması, tüm yükün işçilerin üzerine yıkıldığı vergi adaletsizliğine son verilmesi, birinci vergi diliminin yüzde 15’ten yüzde 10’a düşürülerek yoksulluk sonuna kadar olan maaşlardan yapılan kesintinin birinci vergi diliminde sabitlenmesini talep ediyoruz. l ANKARA
RESMİ ENFLASYONA NAZARAN YILLIK KAYIP YÜZDE 3.04
Türkiye Kamu Çalışanları Sendikaları Konfederasyonu (Kamu-Sen) da memur ve emekli maaşlarına ek artırım istiyor. 2020’de memur ve emekli maaşlarına enflasyon farkı da dahil yüzde 11.56 artırım yapılmışken yıllık enflasyonun yüzde 14.60 olduğuna dikkat çeken Türkiye Kamu-Sen, geçen yıl memur maaşlarının resmi enflasyon karşısında yüzde 3.04 eridiğine işaret etti. Türkiye Kamu-Sen, “Memur maaşları yıllık ortalama 463.86 TL zamlanırken birebir devirde dört kişilik ailenin insanca yaşamak için vazgeçemeyeceği zarurî harcamaları 965.10 TL yükselmiştir” vurgusu yaptı. 2021’de memur maaşlarına, yılın her iki yarısı için yüzde 3, toplam kümülatif yüzde 6.1 artırım geleceğini belirten Türkiye Kamu-Sen şu değerlendirmede bulundu:
“TCMB enflasyon beklentisi yüzde 11.15 olarak güncellenmiştir. Altı ay için yapılan yüzde 3 maaş artırımı daha yılın birinci iki ayında enflasyon karşısında erimiştir. 2021 yılında enflasyon beklentisi gerçekleşse bile memur maaşlarının gerçekleşen enflasyon karşısında yüzde 5 oranında eriyeceği daha şimdiden katılaşmıştır.”
Cumhuriyet
