Telaffuzlar ve yapılan haberler iktidarın; emeklilikte yaşa takılanlar, düşük emekli aylıkları, 3600 ek gösterge üzere sıkıntıların tahlili için adım atacağı istikametinde.
Bütçe açığı göz önüne alındığında “çözüm”ün nasıl gerçekleşeceği meçhul. Kulislerde, iktidarın yıllardır lisana getirilen meseleleri, “erken seçim” nedeniyle gündemine “alıyormuş” üzere yaptığı konuşuluyor. İktidarın seçime hakikat gündeme getirdiği temel taleplerde son durum şöyle:
- 3600 ek gösterge: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mayıs 2018’de AKP’nin seçim beyannamesi toplantısında, polis, öğretmen, hemşire, din vazifelileri ile başka idarecilerin emeklilik ek göstergelerini 3600’e çıkaracaklarını vaat etti. Lakin düzenleme yapılmadı. Asıl olarak emekli ikramiyeleri ile emekli maaşlarında artış yapacak olan düzenleme konusunda ağustos ayında imzalanan memur toplusözleşmesine unsur konuldu. Bu hususa nazaran 3600 ek gösterge düzenlemesi dahil olmak üzere ek göstergelere ait çalışma, yetkili konfederasyon Memur-Sen’in katkı ve iştirakiyle 2022’de tamamlanacak. Düzenlemenin yalnızca dört meslek kümesi için mi yapılacağı, tüm memurları kapsayıp kapsamayacağı ise bilinmiyor.
- Sözleşmeliye ‘kadro’: Kamuda 500 binin üzerinde kontratlı işçi var. Yıllardır takım istiyorlar. Toplusözleşme metnine nazaran, Memur-Sen’in katkı ve iştirakiyle “sözleşmeli işçi mevzuatında düzenleme yapılması suretiyle kontratlı çalışanın statülerinin tekrar belirlenmesine ait çalışma” 2022’de tamamlanacak. Metinde “kadro” tabiri geçmiyor. Düzenlemenin bütün sözleşmelileri kapsayıp kapsamayacağı da muhakkak değil.
- EYT’liler: “Emeklilikte yaşa takılanlar” kısaca “EYT’liler” olarak bilinen binlerce yurttaş, yıllardır kendilerine yapılan haksızlığın giderilmesini istiyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan bu bahiste düzenleme yapılmasına kesin olarak karşı çıkmış, “seçim kaybetsek de yokum” demişti. Dün, “süre konusunda 2-3 yıllık bir avantaj sağlayacak düzenleme yapılabileceği” istikametinde haberler gündeme geldi. Lakin AKP’nin gündeminde binlerce EYT’liyi çabucak emekli etmek üzere bir fikir yok. Yalnızca sıhhat hakkından yararlanabilmek için prim ödeme kuralının kaldırılması üzere bir düzenleme üzerinde konuşuluyor. Lakin netlik yok.
- Minimum fiyat: Taban fiyatın vergi dışı bırakılması yıllardır lisana getirilen bir talep. Lakin iktidar adım atmıyor. İttifak ortağı MHP’nin de ısrarı ile kimi vergi kalemlerinden vazgeçilerek taban fiyatta artış sağlanabileceği dillendiriliyor. Fakat AKP “Asgari fiyattan hiç vergi alınmasın” noktasına uzak. Yalnızca bir iki kalem vergiden vazgeçme üzere bir düzenleme yapılabileceği belirtiliyor.
- Emekli maaşları: Binlerce emekli, taban fiyatın altında maaş alıyor. En düşük emekçi emekli aylığı 1627 TL. Emekli, maaşlarının yükseltilmesini istiyor. İktidarın düşük emekli aylıklarının güzelleştirilmesi için çalışma yaptığı konuşuluyor. Lakin ölçü da oran da muhakkak değil.
- Çiftçi dayanakları: Çiftçi, mazot, gübre ve ilaçtaki fiyat artışlarına yetişemiyor. AKP’nin kendi çıkardığı maddede bütçeden tarıma ayrılacak kaynağın gayrisafi ulusal hasılanın yüzde birinden az olamayacağı belirtiliyor lakin verilen dayanak hiçbir vakit bu oranı yakalayamıyor.
- İhracatçıya dayanak: İktisat siyaseti, kurun yükselmesi, TL’deki kıymet kaybı ile birlikte ihracatın artması, uzun vadede ise “cari dengenin” sağlanması üzerine kurgulanıyor. Bu nedenle de ihracatın artması için her türlü kolaylık sağlanıyor. İhracatçılara yeni kolaylıklar sağlayan yasa teklifi bu hafta TBMM’de görüşülecek.
Cumhuriyet
