Türk yargısının FETÖ’cüler başta olmak üzere çıkardığı “kırmızı bülten” talepleri birer birer reddediliyor. En son Ergenekon kumpası davasının firari sanığı eski hâkim Sedat Sami Haşıloğlu hakkındaki kırmızı bülten talebi Interpol tarafından kabul edilmedi. Bir öbür gelişme de Almanya’da yaşandı.
Türkiye’de hakkında “cumhurbaşkanına hakaret suçlamasıyla” soruşturma yürütülen bir isim hakkında istenilen “adli yardım” talebine Alman savcılığınca “kendi ülkelerinde cumhurbaşkanına hakaret suçlaması olmadığı” gerekçesiyle olumsuz cevap verildi.
Kumpas davalarında savunmalar yapan avukat Celal Ülgen tabloyu, “Taleplerin geri çevrilmesinin iki nedeni var. Birincisi giden birtakım evraklar çeviri yapılmadan gittiği için bu eksiklik nedeniyle reddedilmektedir. İkinci neden daha değerli ve yakıcı bir gerçeklik taşımaktadır. Ülkemizin yargısının bağımsız olmaması, hukukun üstünlüğü unsurunun ve yargıç bağımsızlığının sağlanamıyor olmasının bu bültenlerin reddinde büyük hissesi bulunmaktadır” kelamlarıyla kıymetlendirdi.
‘RET BİNİ ÇOKTAN AŞTI…’
Hem İnterpol’ün “kırmızı bülten” reddini hem de Almanya’nın “adli istinabe” taleplerinin neden reddedildiğini avukat Ülgen’le konuştuk…
– Bu olumsuz halden Avrupa devletlerinin teröre ve suçluya dayanak verdiği sonucunu çıkarabilir miyiz?
Son yıllarda Türk yargısının başta FETÖ’cüler olmak üzere PYD ve kimi etnik ve ayrılıkçıların hakkında çıkardığı kırmızı bülten talepleri reddediliyor. Bu bahiste ret sayısının bini çoktan aştığı bir gerçek. Kırmızı bülten çıkarmanın milletlerarası kimi şartları var. Bu şartlar yerine getirilmeden kamuoyu baskısını kırmak için yetkililerin çıkardığı kırmızı bültenler geri dönüyor.
FETÖ yargısı devrinde Turan Çömez, Bedrettin Dalan ve Cem Uzan da dahil olmak üzere birçok kırmızı bülten uygulaması ile karşı karşıya kalmış birisiyim. Çıkarılan bütün kırmızı bültenlerin geri dönmesinin iki nedeni var. Birincisi kırmızı bülten çıkarılan ülkenin lisanına bütün belgenin çevrilmiş olması gerekir.
Interpol’e bu çevirisi yapılmış belge gitmekte ve kararı hangi ülkeden yardım talep edilmişse o ülkenin duruşmaları vermektedir. Giden birtakım evraklar çeviri yapılmadan gittiği için bu eksiklik nedeniyle reddedilmektedir.
İkinci neden daha değerli ve yakıcı bir gerçeklik taşımaktadır. Ülkemizin yargısının bağımsız olmaması, hukukun üstünlüğü unsurunun ve yargıç bağımsızlığının sağlanamıyor olmasının bu bültenlerin reddinde büyük hissesi bulunmaktadır.
– Ret münasebetlerini bilmiyoruz ki? Yurttaşlar da “öyle ise bizim taleplerimizi reddeden ülkelerle neden ilgilerimiz devam ediyor” diye sorguluyor…
Nedense mahkemelerimize gelen ret kararlarında ret münasebetleri kamuoyu ile paylaşılmamaktadır. En son Ergenekon kumpası hâkim ve savcılarının Yargıtay’da görülen davasında kumpasın en tesirli isimlerinden firari eski hâkim Sedat Sami Haşıloğlu hakkındaki çıkarılan kırmızı bülten talebinin 3 Eylül’de reddedildiği anlaşıldı. Birinci derece duruşma sıfatıyla yargılama yapan Yargıtay tarafından Haşıloğlu hakkında yine ‘sorgusunun yapılmasına yönelik’ yakalama kararı çıkartıldı.
Bunun da bir sonuca ulaşacağını düşünmüyorum… Terör örgütü PYD’nin eski başkanı Salih Müslim, 2016 yılının mart ayında Ankara Kızılay’da bomba yüklü araçla düzenlenen terör taarruzuyla ilişkilendiriliyordu. “Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak”, “Nitelikli olarak taammüden adam öldürmek”, “349 kişiyi öldürmeye teşebbüs” suçlamalarıyla, Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanıyordu.
Yargılama süreci devam ederken, duruşmanın talebiyle Salih Müslim ve terör örgütü PKK’nin kelamda yöneticilerinin de ortalarında olduğu 144 kişi hakkında, kırmızı bülten çıkarılmıştı. Lakin Interpol, kırmızı bülteni iptal etmişti.
Ayrıyeten Türkiye’den yapılan başta FETÖ’cü Zekeriya Öz olmak üzere binlerce kişi Türkiye’nin yargı sisteminden ve yargının kırmızı bülten şartlarını tam manasıyla yerine getirmemesinden kaynaklı ellerini kollarını sallayarak geziyorlar…
– Isimli yardım talepleri de kabul görmüyor…
Evet… Bir diğer gelişme ise ‘cumhurbaşkanına hakaret suçu’ nedeniyle yurtdışında bulunun çeşitli yurttaşlarımızın istinabe yoluyla tabirinin alınarak yargılamanın sonuçlanması teşebbüsü de akamete uğramaya başladı. Çünkü Avrupa hukukunda cumhurbaşkanına hakaret cürmü başlığı altında bir hata yok. Oradaki düzenleme genel düzenleme, cumhurbaşkanına hakaret de yurttaşların birine yapılan hakaret davası üzere görülüyor.
İşte bu davalar için de istinabe talepleri reddedilmeye başlandı. Münasebet kolay… Kırmızı bülten konusundaki münasebetler burada da geçerli lakin burada bir fazlası var. O da istinabe yazılan ülkenin hukukunda cumhurbaşkanına hakaret kabahati ismi altında bir özel düzenleme yoksa bu ülkeler bu talebi yerine getirmiyorlar.
KIRMIZI BÜLTEN NEDİR?
Çeşitli ülkelerin isimli makamları tarafından aranan hükümlü, kuşkulu yahut sanıkların arayan ülkeye iade edilmesi gayesiyle görüldüğü yerde derhal yakalanması için Interpol Genel Sekreterliği’nce çıkartılan ve aranan şahısların açık kimliği ile birlikte isnat edilen suça ait tüm bilgiler ile fotoğraf ve parmak izi fişlerini içeren bir bültendir.
Acil durumlarda kullanılan bir de “Difüzyon Mesajı” vardır ki bu da kırmızı bültene ait ölçütler çerçevesinde kaçak şahısların yakalanması için, arayan ülke Interpol’ü tarafından öbür ülke Interpollerine çekilen teleks yazılarıdır.
İSTİNABE NEDİR?
Ekseriyetle kuşkulu yahut sanıkların sözlerinin alınması yahut sorgularının yapılması, mağdur, müşteki, katılan, şahit yahut uzmanların dinlenmesi emeliyle ilgilisinin bulunduğu ülke isimli makamlarına yazılan yazı. Memleketler arası manada ise, bir ülkenin, öbür bir ülkeden milletlerarası mukaveleler ve isimli işbirliği kuralları nedeniyle “ifade alınmasını talep etmesi” manasına gelir.
Cumhuriyet
