Gİresun’da yüklü olarak Dereli ilçesinde tesirli olan sel felaketi, Karadeniz’de neredeyse her derenin üzerine kurulan hidroelektrik santralları (HES) gündeme getirdi. Kentte son beş yılda dokuz HES projesi için ‘Çevresel Tesir Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu’ kararı çıktı.
BirGün’den Uğur Şahin’in haberine nazaran tek bir proje için ‘ÇED Olumsuz’ kararı verilmezken üç proje için ÇED istenmedi. Şirketler, Giresun’da yeni HES’ler kurmak için de teşebbüs başlattı.
KENTTE 56 HES MEVCUT
Dere yataklarının yapılaşmaya açılmasının felaketi tetiklediği Giresun’da Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli’nin verdiği bilgiye nazaran 56 HES mevcut. Fakat Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın kentteki HES’ler için gerçekleştirdiği ÇED süreci de hayli tartışmalı. Bir projenin tabiat üzerinde yaratacağın tesirlerin ele alınması manasına gelen ÇED, ülke genelinde gözardı ediliyor. ÇED değerlendirmesinde, ilgili projenin yapılması halinde tabiata verilecek tesirin ortaya konulması ve bunun da minimum düzeye indirilmesi yahut önlenmesi amaçlanıyor. Projenin etrafa tesiri ‘yönetilebilir’ seviyede ise ‘ÇED Olumlu’ kararı veriliyor. Kontrol dışı tutulan projeler için ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı alınıyor.
Giresun’da son beş senede tek bir proje için ‘ÇED Olumsuz’ kararı çıkmazken, dokuz HES projesi için ‘ÇED Olumlu’, üç proje için ise ‘ÇED Gereksizdir’ kararı verildi. 2015’ten 2019’a kadar ‘ÇED Olumlu’ kararı alınan HES projeleri şöyle:
Kesap Büyükdere’nin üzerinde Proen Enerji’nin HES projesi için 24 Ocak 2015 tarihinde ‘ÇED Olumlu’ kararı alındı.
Dereli’deki Tam Deresi mevkiindeki EBY Enerji’nin Köprübaşı Regülatörü ve HES projesi için 24 Haziran 2015 tarihinde ‘ÇED Olumlu’ kararı alındı
Tırsan Güç, Şebinkarahisar’daki Kelkit Çayı üzerindeki Yakınca HES’in ‘kapasite artışı’ için Bakanlık’a başvurdu. Şirketin başvurusu üzerine 2 Mart 2017’de ÇED Olumlu’ kararı verildi.
Bulancak’ta Kovanlık Güç isimli firmanın Pazarsuyu üzerindeki Kovanlık HES projesi için 22 Kasım 2017 tarihinde ‘ÇED Olumlu’ kararı alındı.
Güce’nin Tekkeköy köyünde Güce Tekkeköy Güç Üretim A.Ş.’nin HES projesi için 12 Ekim 2018’de ‘ÇED Olumlu’ kararı verildi.
Espiye’deki Karadona ve Karaovacık Dereleri üzerindeki Ayzey Elektrik’in Sancak HES isimli projesi için 27 Aralık 2018 tarihinde ‘ÇED Olumlu’ kararı verildi.
Bulancak ilçesindeki Kızılev Deresi ve kolları üzerinde Kızılev Aydındere Enerji’nin HES projesi için 25 Şubat 2019 tarihinde ‘ÇED Olumlu’ kararı alındı.
ÇED istenmeyen HES’ler ise şöyle:
İkisu Güç, Aksu Deresi’ndeki HES için kapasite artırımı müracaatında bulundu. 14 Mayıs 2014’te “İkisu Barajı ve HES Güç Artışı Projesi” için ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı verildi.
2 Haziran 2015 tarihinde Baydar Elektrik’in Alucra ilçesindeki Avutmuş Çayı üzerindeki HES projesi için ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı verildi.
2 Mayıs 2016 tarihinde Ay-Yıldız Enerji’nin Görele Çavuşlu Deresi üzerindeki HES projesi için ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı verildi.
Cumhuriyet
