Sakarya’nın Hendek ilçesindeki havai fişek fabrikasında meydana gelen patlamaya ait gözaltına alınan Sorumlu Yönetici Hasan Ali Velioğlu, ustabaşı Erşan Öztürk, Sorumlu Yönetici Asiye Angın ile iş güvenliği bilirkişisi Aslı Bozkurt evvelki gün çıkarıldıkları Hendek Sulh Ceza Hâkimliğince “taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” cürmünden tutuklandı. Şüphelilerin savcılık ve hâkimlik sözleri ise alınmayan tedbirleri ve ihmalin boyutunu gözler önüne serdi.
INANÇLI DEĞİLDİ, BİLİYORDUM
Fabrikada iş güvenliği bilirkişisi olarak çalışan lakin 22 Mayıs’ta vazifesinden istifa eden Aslı Bozkurt sözünde fabrikadaki ihmalleri tek tek anlattı. Haftada 3 gün fabrikaya giderek şirketin çalışma ünitelerini denetlediğini aktaran Bozkurt, “Olayın olduğu gün Sakarya’daydım. O ortamın inançlı olmadığını bildiğim için fabrikaya gitmedim” dedi. Sözünde fabrikanın kısımlarına değinen Bozkurt, “Fabrikanın Çin mahallesi olarak isimlendirilen kısmına çok fazla gitmezdim. Bunun nedeni orada çalışan A.Ç.’nin işini çok iyi yapan bir iş güvenliği bilirkişisi olmasıydı. Lakin bu kısımda de öteki kısımlarda olduğu üzere aksaklıklar görüyordum. En değerli sorun ise çalışanların yanlarına çok fazla materyal almalarıydı” diye konuştu.
‘TUTANAK TUTMADIM UYARDIM’
Bu hususta sorumluları ve emekçileri daima uyardığını sav eden Bozkurt, “Bölümlerde fazladan tespit edilen materyal için tutanak tutmadım. Fakat personellere daha fazla üretim yapmaları için fabrika yöneticisi Hasan Ali Velioğlu ile ustabaşı Erşan Öztürk basınç yapmaktaydı. Bu bahiste ikaz yaptığımda, ‘Biz bu işi yıllardır yapıyoruz. Sen ne biliyorsun. Haftada iki gün geliyorsun’ diyordu. Emekçilerin ne kadar gereç ürettikleri listeye yazılıyordu. Bu denetim kapsamında emekçiler kaygı taşıdıkları için önlemleri unutarak daha fazla materyal üretmeye çalışıyorlardı” dedi. Aslı Bozkurt ise sözünde özetle şunları söyledi: “İşçilerden bana daima şikâyet gelmekteydi. Personeller bana, ‘burası patlayacak, başımıza bir şey gelecek, bir şey yapın’ diyordu. Yapmış olduğum incelemeler sonucunda her şeyi iş sıhhati güvenliği konsey içtima tutanaklarına yazmama müsaade verilmiyordu, zira benim çalıştığım hususî işletme bu şirketle çalışmaya devam ediyordu. Benim gücüm de bir bölgeye kadar. Yeşil renkli binanın, bana ana barut deposu olduğu dahi söylenmedi. Burayı atıl bir bina zannettiğim için hiç denetlemedim. Denetlenecek bölgeleri bana onlar gösteriyordu. Başkaca çalışanların ferdî koruyucuları ve donanımları da bulunmamaktaydı.”
‘BASKI YAPMADIM’
Ustabaşı Erşan Öztürk ise sözünde patlamanın yaşandığı fabrikada 30 yıldır çalıştığını belirterek “Fabrikada imalat fazlası gereç ve stokta olması gerekenden fazla materyal yoktu. Üretilen mallar kolilendikten sonra sevkıyata hazır hale gelir, depoya götürülür. Çalışanlara daha fazla mal üretimi için basınç yapmadım. Basınç yapılmasına da şahit olmadım. Fabrikadaki kontroller Sakarya Vilayet Emniyet Müdüriyeti tarafından yapılır. Ankara’dan teftişe gelenler olur. Murakabe olacağı bana bir gün evvelden söyleniyordu. Zati önlemli çalıştığımız için ekstra bir tedbir almıyorduk. Çalışanlara hami kıyafet vermiştik. Lakin sıcak olduğu için bizi dinlemeyerek giymiyorlardı. İmal edilen eserlerin konulduğu depoların kimilerine hammadde konulduğunu bilmiyordum” dedi.
HESABI ÇALIŞANDAN SORULURDU
Sorumlu yönetici olan Asiye Angın savcılık tabirinde her emekçi için üretim ölçüsünün belirlendiğini aktardı. Angın, “İşçi başına düşen üretim ölçüsü ustabaşı tarafından belirleniyor. Emekçiden bu ölçüde üretim yapması isteniyor. Üretim çıkmadığı devir da bu durum emekçiden soruluyor. Bu geçmişten günümüze devam eden bir süreçtir. Patlamadan 15-20 gün evvel jelatinleme kısmındaki arkadaşım Kosova’ya gönderilmek için üretilen eserlerden rahatsız edici bir koku geldiğini söyledi. Bunu fabrikanın sahibi Yaşar Coşkun’a, Hasan Ali Velioğlu’na ve Erşan Öztürk’e söylediğini kestirim ediyorum. Daha sonra Erşan Öztürk kâğıdın yapışmasında kullanılan tutkalın fazla sürülmesi nedeniyle nemlenme olduğunu anlamış, bu mallar kurumaya bırakılmıştı. Pandemi sürecinde üretim yavaşladı. Fakat üretilen malların ne kadarının satıldığını ya da depoda saklandığını bilmiyorum. Şikâyetçilerin beyanlarında söyledikleri denetleme olmadan evvel bize haber geldiği tabiri sahihtir. Vilayet emniyet müdüriyeti tarafından denetleme yapılırdı. Denetleme olmadan evvel şirkete nasıl haber geldiğini bilmiyorum. Ben patlamanın muska kısmında olduğunu düşünmüyorum” sözlerini kullandı.
FABRİKA SAHİBİ VE OĞLU GÖZALTINDA
Soruşturma kapsamında havai fişek fabrikasının sahibi Ali Istek Coşkun ile oğlu Yaşar Coşkun da dün gözaltına alındı. Sakarya Cumhuriyet Başsavcısı hususa ait yaptığı açıklamada şunları söyledi: “İşverenin alınan bütün tedbirlere uyulmasını temin etmek, geniş bir denetim mekanizması kurarak iş güvenliğini çalışanın inisiyatifine ve itinasına bırakmadan, tehlikelere karşı bilinçlendirmek, iş disiplinini sağlamak, iş güvenliği materyallerinin kullanılması istikametinde kontrol ve gözetim yükümlülüğünün de bulunduğu dikkate alındığında, laf konusu fabrika sahiplerinin de sorumlu olabileceği değerlendirilmiş olup 7 Temmuz 2020 günü sabah saatlerinde gözaltı talimatı verilmiştir.”
ESERLER ZAHMETLIYDI, UYARDIK DİNLEMEDİLER
Sakarya’nın Hendek ilçesindeki havai fişek fabrikasında meydana gelen patlamaya ait müşteki sözlerindeki vahim tezler dikkat çekti. Şikâyetçiler bilhassa Kosova’ya gönderilmek için üretilen ürünlerlerde dert olduğunu ama bunu yetkililere bildirmelerine karşın tedbir alınmadığını vurguladı.
MAKİNELER ÖLÇÜSÜZ ISINIYORDU
Cumhuriyet
