İstanbul’da yapılan araştırma sokakta satılan kokoreç, pilav, tavuk döner, boza, soğuk sandviç üzere yiyeceklerin tehlike saçtığını ortaya çıkardı. 1 yıl boyunca yapılan araştırma sonucu alınan numunelerde salmonella üzere tifoya neden olan bakteriler tespit edildi.
Her ülke ve bölgenin yemek kültürünü yansıtan, renkli ve her vakit erişilebilen, maliyeti düşük yemek kültürünün bir kesimi olan sokak lezzetleri; hazırlık evresinin süratli ve pratik olması üzere birçok sebepten ötürü tercih ediliyor. İstanbul’da yapılan araştırma, sokak lezzetlerinin tüketiminden doğacak mikrobiyolojik riskleri ortaya çıkardı. Test edilen yiyeceklerin yüzde 65’inde “Staphylococcus Aureus”, yüzde 25’inde “E.coli”, yüzde 10’unda “Salmonella” üzere patojen bakteriler tespit edildi. Boza ve soğuk sandviç üzere eserlerde tifoya neden salmonellaya rastlanırken, tavuk pilav ve karışık tostta “Staphylococcus Aureus” ve “E.coli” bakterilerinin olduğu ortaya çıktı.
BOZA VE SOĞUK SANDVİÇE DİKKAT!
Araştırma sonuçlarını açıklayan İstanbul Gelişim Üniversitesi’den Dr. Öğretim Üyesi Murat Doğan, “Yüzde 10’luk bir kısımda da Salmonella bulduk. Salmonella da tifoya neden olan bir bakteri. Çok riskli bir bakteri olduğu için bu bulaştığında insanlarda büyük problemlere neden olabiliyor. Tifo yüzünden geçmişte de milyonlarca insan öldü” dedi. Numunelerin yüzde 10’luk kısmında Salmonella bakterisine ulaşıldığına vurgu yapan Doğan, bu bakterinin bilhassa boza ve soğuk sandviçte görüldüğü belirtti.
YİYECEKLERİN YÜZDE 65’İNDE BESIN ZEHİRLENMESİ RİSKİ
Doğan, “Sokak yemeklerinin besin güvenliği açısından değerlendirilmesiyle ilgili Türkiye’de birinci olan bir araştırma yaptık. Yiyeceklerden aldığımız numunelerinin yüzde 65’inde ‘Staphylococcus Aureus’ çıktı. Bu mikroorganizma bilhassa besin zehirlenmelerine neden oluyor” diye konuştu.
HER 4 YİYECEKTEN 1’İNDE E.COLİ BAKTERİSİ BULUNUYOR
Araştırılan numunelerde her 4 yiyecekten 1’nde ‘E.coli’ bakterisinin bulunduğunu söyleyen Doğan, “Bu da dışkı kaynaklı, halk sıhhatini büyük biçimde tehdit eden bir öge. Sokak yemeklerinde besin güvenliği açısından büyük sorun yaşanıyor. Bu durum bir an evvel denetim altına alınmalı” sözlerini kullandı. E.Coli bakterisinin bulunduğu yiyecekler ortasında; tavuk döner, tavuklu pilav, Arnavut ciğeri, soğuk sandviç ve karışık tost bulunuyor.
100 ÜZERİNDEN 34 PUAN ALDILAR
Gelişmiş ülkelerde ve bilhassa Japonya’da da sokak yemeklerinin ön planda olduğunu lisana getiren İstanbul Gelişim Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi Dekan Yardımcısı Dr. Öğretim Üyesi Murat Doğan, “Bunlar hijyenik dizayna nazaran ve besin güvenliği açısından standartlara oturtulmuş durumda. Türkiye’de de gibisi çalışmaların yapılması gerekiyor. Resmi olarak sokak yemeklerinin incelenip tahlil bulunması gerekiyor. Bu yiyecekleri hazırlayanların hijyen seviyelerini de ölçtüğümüzde 100 üzerinden 34 puan aldılar. Bu da onların bilgi seviyelerinin yetersiz olduğunu gösteriyor. Ortamlar da besin güvenliği açısından sorunlu ve bundan da 100 üzerinden 30 puana ulaşıldı. Satıcılardan alınan el örneklerinden de her 10 bireyden 9’unda sorun olduğu görüldü. Sokak lezzetlerini hayatımızdan çıkarmayalım fakat sokak yemeklerinin bir an evvel kontrol altına alınması ve iyi hallerde dizayn edilmesi gerekiyor. Sokak lezzetleri gastronominin, yemek kültürünün kıymetli bir unsuru” dedi.
ELDİVEN TAKMASI HİJYENİK OLDUĞU MANASINA GELMİYOR
Satıcıların eldiven takmaktan çok ellerini sık sık yıkaması gerektiğini lisana getiren Doğan, “Eldiven takıp daha sonra o eldivenle hem yiyecekleri hazırlayıp hem de gerisinden para verebiliyorlar. Eldiven takması hijyenik olduğu manasına gelmiyor. Bulunduğu ortamda elini yıkayıp, dezenfekte edebileceği bir ortamın olması gerekiyor. Bu da şu anki şartlarda olmuyor lakin bunun bir an evvel yapılması gerekiyor” sözlerini kullandı.
3 BASAMAKTAN OLUŞAN ARAŞTIRMA 1 YIL SÜRDÜ
Bir yıl süren araştırmaya imza atanlardan İstanbul Gelişim Üniversitesi Gastronomi Kısmı mezunlarından Berna Aydın ise, “Sokak lezzetleri tarihi bakımından çok eskiye dayanan bir yeme içme kültürü. Sokak lezzetlerinin besin güvenliği açısından 3 basamaktan oluşan bir araştırma düzenledik. Sokak lezzetlerinde mikrobiyolojik kalitesini ölçme maksadıyla laboratuvar ortamında inceledik, akabinde sokak satıcılarının besin güvenliği bilgi seviyelerini ölçmek hedefiyle anket yönelttik ve son olarak sokak satıcılarından el swap örnekleri aldık ve inceledik. 1 yıl süren bir çalışma sonrasında bu araştırmayı sunduk. Bu araştırmaya başlamadan evvel bu mevzunun daha evvel işlenmediğini ve sokak lezzetleri üzere klasik bir yeme içme kültürünün daha kapsamlı araştırılması gerektiğini, besin güvenliği üzere, insan sıhhati için çok değerli bu mevzuyu kapsamlı bir halde hem insanlara hem de literatüre katkı sağlamak hedefiyle yapmak istedik” diye konuştu.
Cumhuriyet
