Birçok ülke, yurtdışına para kaçırma, para aklama, finansal şeffaflık ve büyük çaplı yolsuzluk mevzularında türel adımlar atıyor. Bu hususta öncü olan Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ve Birleşik Krallık’tan sonra ABD de yolsuzlukla uğraş kapsamında farklı yaptırımlar ve hukuksal süreçler içeren planlar yapıyor.
“OCAK AYINDAN İTİBAREN DÜŞECEK”
Sözcü’den Hürmet Öztürk‘ün haberine nazaran; Türkiye ise yurtdışına kaçırılan yaklaşık 500 milyar doların peşine gelecek yılın ocak ayından itibaren düşecek. Milletlerarası çapta yapılan çalışmalar ve mutabakatlar sonucunda, birçok ülke yolsuzluk soruşturmalarını bir siyasi araç olarak kullanmaya başladı. Bilhassa Panama Evrakları ile iyice ortaya çıkan dünya başkanlarının vergi kaçırma ve para aklama tekniklerinin örnekleri çoğalmaya başladı.
CHP’DEN KAPSAMLI RAPOR
Gelişmeleri yakından izleyen ve araştıran CHP’nin ABD Temsilcisi Yurter Özcan, Genel Lider Kemal Kılıçdaroğlu’na kapsamlı bir rapor sundu. Özcan, “Önümüzdeki süreçte bu şekil devlet nezdinde yahut devletle alakalı iş insanlarının yolsuzluklarının türel ve siyasi sonuçlarını göreceğiz” diye konuştu.
BİLGİ DEĞİŞİMİ MUAHEDESI
Yurtdışına kaçırılan paralar konusunda Türkiye’de de değerli gelişmeler yaşandığını raporunda belirten Yurter Özcan şöyle dedi: “Türkiye, Otomatik Banka ve Finansal Bilgi Değişimi Muahedesi’ni imzalar imzalamaz, yurtdışındaki Offshore hesapların peşine düştü.
Zenginlerin kaçırdığı 500 milyar dolara yakın paraya ulaşmak için hazırlıklar yapılıyor. Mali Hataları Araştırma Heyeti (MASAK) İstanbul’da bir aracı kuruma giderek İsviçre, Lichtenstein, Man Adası, Şeysel Adaları, Virjin Adaları ve vergi cenneti adalara para gönderenlerin listesini aldı.
Türkiye’nin, Banka Hesapları ve Finansal Hareketlerin Otomatik Değişimi‘ni (AIA) öngören muahedeyi 1 Ocak 2021’den itibaren uygulamaya koyacağını açıklaması gündemi sarstı.”
KARA PARA CENNETLERİNDE
Ortalarında AB üyelerinin de bulunduğu 107 ülke ile muahedeyi imzalayan Türkiye’nin, gurbetçileri unutup onların lehine kayıt koymamasının büyük zahmet yaratacağını lisana getiren Yurter Özcan, “Türkiye yeni yıl öncesi bu biçimde tedbir alıp hazırlıklarını sürdürürken, Türklerin yaklaşık 500 milyar dolarının kara para cenneti olan bu bölgelerdeki hesaplarda olduğu sanılıyor.
‘Hesapların gizliliği’, bunun vergi açısından incelenmeyeceği ve görülemeyeceği manasına gelmiyor. Tersine, artık ülkeler yalnızca vergi maksatlı olarak bu bilgileri vermek zorunda. Fakat, özel durumuna nazaran isteyen ülkeler, mutabakata özel kayıt koyabiliyor, erteleme isteyebiliyor” dedi.
ABD’DE YASA HAZIRLIKLARI DEVAM EDİYOR
ABD’ye para kaçırma ve burada farklı paravan şirketler üzerinden para aklamanın önünü kesmek için ABD’de de çalışmalar devam ediyor. “Para Aklamayla Çaba Yasası” ismi verilen tasarının hem Cumhuriyetçiler hem de Demokratların takviyesini aldığını belirten Yurter Özcan, raporunda çalışmaları şöyle anlattı:
“Yasa tasarısında ABD’de kurulan şirketlerin ticari durumları, gelir kaynakları ve sahiplik statüsünde şeffaflık amaçlanıyor. Bu bahiste AB ve Birleşik Krallık’a nazaran geride kalan ABD, ticari hukuk kanunları nedeniyle yurtdışında elde edilen haksız yararların yurtdışına kaçırılmasının merkezinde yer alıyordu.
Beyaz Saray, siyasi partiler, finansal kurumlar ve adalet sistemi tarafından desteklenen bu tasarı maddeleştiği takdirde, ABD menşeli şirketlerin heyetim ve sahiplik durumları kamuya açık ve şeffaf olacak. Bunun paravan şirketler üzerinden para aklama uğraşlarının azaltması bekleniyor.”
PANAMA BELGELERİ’NDE DEVLET BAŞKANLARI VAR
Birtakım ülkelerin önderlerinin, devletlerle temaslı iş insanlarının vergi kaçırmasına, kara para aklamasına yardımcı olan Panama menşeli Mossack Fonseca hukuk şirketiyle ilgili ayrıntılar ortaya çıkmıştı. Bu dokümanlarda Rusya Devlet Lideri Putin’in yakın etrafı de dahil, vazifesi bırakmış yahut hâlâ misyonda olan 12 ülke önderinin bilinmeyen hesaplarda ismi geçiyordu. Dokümanlarda ismi geçen İzlanda Başbakanı Sigmundur Gunnlaugsson bu hadiselerden sonra istifa etmişti.
ABD Adalet Bakanlığı ise Ukrayna Devlet Lideri’nin müttefiki olarak bilinen Ukraynalı oligark Igor Kolomoisky ve iş ortağı Gennadiy Boholiubov’u kendi bankalarından 5.5 milyar dolar çalıp sonra farklı şirketler üzerinden ABD ve öteki ülkelerde bu parayı akladığı istikametinde suçlamada bulundu.
ABD Adalet Bakanlığı, Kolomoisky ve Boholiubov’un akladığı paralarla ABD’nin Texas ve Kentucky eyaletinde aldıkları ticari mülklere el koymayı hedefliyor. 2008’de kâr gayesi gütmeyen memleketler arası kuruluş Transparency International, Fransa sonları dahilinde, Ekvator Ginesi Lider Yardımcısı ve tıpkı vakitte Cumhurbaşkanı’nın oğlu olan Teodoro Obiang’a dava açmıştı.
Para aklama ve zimmetine geçirmek kabahatlerinden açılan davayı 2020’de Paris duruşmaları onadı ve Obiang’ın 150 milyon dolar civarında varlığına el konuldu. Fransa üzere kimi ülkelerde sivil toplum örgütlerinin bu üslup yolsuzluk davaları açma bahtları var.
Cumhuriyet
