Bilhassa genç erişkinleri etkileyen santral hudut sistemi hastalığı olan MS için Türk bilim insanları Profesör Uğur Şahin ve Tabip Hasret Türeci, tarihte birinci kere mRNA teknolojisinin kullanıldığı ve fareler üzerinde başarılı sonuçlar veren deneysel bir aşı geliştirdi. Kelam konusu aşı, MS hastalarının bağışıklık sistemini bozmadan yalnızca ziyanlı hücreleri hedefliyor. Şayet aşı, insan deneylerinde başarılı olursa, çift Covid-19’un akabinde dünyada milyonlarca insanı etkileyen kronik merkezi hudut sistemi hastalığını da tarihe gömmüş olacak.
Bu çalışmanın “müjde” olarak duyurulduğunun altını çizen Prof. Dr. Cavit Boz, şunları kaydetti:
“Science mecmuasında 8 Kasım’da yayınlanan çalışmanın başında Prof. Dr. Uğur Şahin ve Dr. Hasret Türeci’nin olması bizleri gururlandırmıştır. Covid-19 için bir yıldan kısa müddette geliştirilen ve kullanıma giren aşı gibisi bir durumun MS için de olabileceği beklentisi ortaya çıktı. Bilimsel özelliği kuvvetli olan bu çalışmanın yorumlanması ve ‘müjde’ olarak aktarılması gerçekçi olmayan beklentiler yaratmıştır. Prof. Dr. Uğur Şahin ve Dr. Hasret Türeci’nin araştırması fareler üzerinde yapılmıştır. Deneysel olarak MS gibisi model oluşturulmuş ve de mRNA teknolojisi kullanılarak yapılan tedavinin hastalık aktivitesini baskıladığı gözlenmiştir. Bu bulgular gelecekte MS tedavisi için umut vericidir. Fakat bu sistemin MS tedavisinde kullanılabilmesi, her şey yolunda gitse bile 8-10 yıl alacaktır. Başka taraftan bilhassa son 20 yılda deneysel modelde çok başarılı olan pek çok ilaç ve tekniğin insanlarda kullanıldığında tıpkı sonucu vermediği gözlemlenmiştir.”
MS’in inflamasyon olarak isimlendirilen ve deneysel modeldeki bozukluğunu tedavi eden ilaçların mevcut olduğundan bahseden Prof. Dr. Boz, şu tabirleri kullandı:
“mRNA teknolojisinin de daha aktif olarak MS aktivitesini baskılaması değerli bir tedavi seçeneği olabilecektir. Hala var olan tedaviler ile erken devirde başlandığında artık MS birçok hastada denetim edilebilir bir hastalık durumuna gelmiştir. En değerli eksiklik hala özürlülüğü geri getirecek bir tedavi prosedürünün olmamasıdır. Teorik olarak mRNA teknolojisi ile geliştirilecek bir tedavinin de yerleşmiş sekelleri düzeltmesi beklenmemektedir. Özetle mRNA teknolojisi MS için umut vericidir ancak uzun vakte gereksinim vardır.”
MS’lilerin Covid-19’a karşı aşılanması durumundan da bahseden Prof. Dr. Cavit Boz, şu formda konuştu:
“Ülkemizde kullanıma giren inaktif aşıyı MS’lilerin de kullanması uygundur. mRNA aşıları da MS’liler için sakınca yaratmamaktadır. Bu aşılar MS’e neden olmazlar, MS’lilerde atak riskini artırmazlar. Birinci basamak tedavi almakta olan MS’liler MS olamayanlar üzere aşı olabilirler. Bağışıklık sisteminin baskılayan ilaç kullanmakta olan MS’liler aşı için uygun vakti nörologları ile görüşerek belirlemelidirler.”
Cumhuriyet
