Arabada artan ÖTV, başta Volkswagen satıcısı Doğuş Oto olmak üzere ithalatçıların satışlarını baskılaması beklenirken, araç satışlarının yaklaşık yüzde 60’ını ithal araçların oluşturması nedeniyle pazarın da olumsuz etkileneceği iddia ediliyor.
Binek arabalardan ne kadar özel tüketim vergisi (ÖTV) alındığını belirleyen fiyat matrahları artırılırken, en alt iki dilim dışında kalan orta sınıf ve ithal araçlardan alınan ÖTV
oranları yükseltildi. Araba distribütörleri matrahların artırılmasını memnuniyet verici fakat yetersiz olarak nitelerken, öte yandan vergi oranlarındaki artışın ise pazarın büyümesini zorlaştıracağını belirtti.
Sattığı araçların yüzde 90’dan fazlasını yurtiçinde üreten Tofaş’ın payları bugün yüzde 2.3 yükselişle 22.6 liraya çıkarken, başta ithal araç satıcısı pozisyonunda olan Doğuş Otomotiv yüzde 4 düşüşle 14.98 liraya geriledi. Binek modellerinin neredeyse tamamını ithal eden Ford Otosan da yüzde 2.6 düşüşle 85.5 liraya indi.
Analistler yüzde 45 ile yüzde 50 vergi dilimine giren araçları üreten binek araç üreticilerinin düzenlemeden daha fazla yarar sağlayacağını tabir ederken, Doğuş Otomotiv üzere orta ve üst sınıf ithal araba ithalatçılarının ise düzenlemeden olumsuz etkileneceğini tabir ettiler.
İş Yatırım Analisti Esra Süner Şirinel, “Matrah artışı bir manada yerli üreticiye dayanak oluyor. Tofaş’a olumlu yansır, Doğuş üzere ithalatçılara ise olumsuz yansıyacaktır” dedi.
Reuters’te yer alan habere nazaran, pazarda yüklü hissesi olan Doğuş Oto VW Binek Araç, VW ticari araç, Audi, Porsche, SEAT ve Skoda markalarının yetkili satıcısı pozisyonunda.
Yeni taşıt satışlarında alınan ÖTV hem aracın fiyatı hem de motor hacmine nazaran belirleniyor. Cumartesi günü resmi gazetede yayımlanan düzenlemeye nazaran Türkiye’de satılan araçların yüzde 95’inin yer aldığı 1,600 cc’den küçük motor hacmine sahip araç kategorisinde, matrah sonları 70,000 liradan 85,000 liraya ve 120,000 liradan 130,000 liraya çıkarıldı.
En alt matrah dilimi olan 85,000 liraya kadar olan ve ikinci alt dilim olan 85,000-130,000 lira aralığındaki araçların ÖTV’si yüzde 45 ve yüzde 50’de bırakıldı. 1,600 cc’den küçük motorlu lakin 130,000 liradan kıymetli araçların ÖTV’si yüzde 60’tan yüzde 80’e çıkarıldı.
Matrah bedelleri iki yıldır yükseltilmediği için en alt dilimde yer alan model sayısı azalmıştı. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) yükseltilen matrahlara karşın en düşük vergi dilim giren model sayısının “son derece kısıtlı” olacağı ve tüketiciler için “mağduriyetlere” yol açacağı ikazında bulundu.
Yatırım Finansman tarafından yayımlanan notta, “Yerli üreticiler ve düşük fiyatlı eserleri olan markaların satışları ve kâr marjları daha dirençli olacak. İthalatçılar ve premium markalar ise en çok etkilenecek olanlar” denildi.
Değişiklik ile motor hacmi 1601-2000 cc ortasında yer alan araçlardan 170,000 TL’ye kadar olanların ÖTV’si yüzde 100’den yüzde 130’a, 170,000 TL’nin üzerinde bedeli olanlarınki yüzde 110’dan yüzde 150’ye çıkarıldı.
Motor hacmi 2001 cc’nin üzerindeki araçların ÖTV’si ise yüzde 160’tan yüzde 220’ye yükseltildi. KDV oranında ise değişiklik yapılmadı.
PAZARDA AŞAĞI ISTIKAMETLI RİSKLER ARTTI
Son iki yılda TL’deki bedel kaybı ve artan kredi faizleri nedeniyle yüzde 50 daralarak yaklaşık 500,000 adete gerileyen araba ve hafif ticari araç pazarı, son aylarda koronavirüs salgınına karşın toparlanma eğilimindeydi.
Geçen yılın sonundaki vergi indirimleri ve bankaların taşıt kredisi faizlerini düşürdükleri kampanyalar satışların son iki ayda keskin artmasını sağladığı üzere Temmuz sonu prestijiyle satışlar geçen yıla nazaran yüzde 60 artarak 342,000 adete çıktı. Araba üreticileri ve satıcıları da yıl sonu pazar iddialarını üst taraflı güncellemişti.
Otomotiv yetkili satıcılarını temsil eden OYDER’in Idare Konseyi Lideri Murat Şahsuvaroğlu, Pazar günü yayımladığı değerlendirmede en alt iki dilim dışında kalan ÖTV oranlarının yükseltilmesinin “araçlara ulaşım maliyetlerinin artması, talepte kıymetli bir azalma istikametinde potansiyel” taşıdığını söz etti.
Vergi artışı öncesi iç pazarın bu yıl 700,000 adete çıkacağını varsayım eden ODD de “yeni ÖTV artışlarının otomotiv iç pazarın(ın) büyümesine” olumsuz tesir yapacağını belirtti.
VERGİ SİSTEMİ DEĞİŞTİRİLMELİ
Türkiye’nin motor büyüklüğü ve satış fiyatına dayalı kademeli motorlu taşıt vergilendirme sistemi birinci yürürlüğe girdiği tarihten beri hem otomotiv dalı hem de tüketiciler tarafından eleştiriliyordu.
ODD Idare Konseyi Lideri Ali Bilaloğlu, değişikliklerin akabinde dün yayımlanan değerlendirmesinde, “Türkiye otomotiv kesimine uygulanan vergilendirme yapısının tekrar gözden geçirilmesi gereksiniminin bir kez daha ortaya çıktığı görülmektedir” dedi.
Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış’ın CEO’su Ali Haydar Bozkurt ÖTV düzenlemesinin yeni araç teknolojilerini desteklemekte eksik kaldığına dikkat çekerek, “Mevcut vergi isteminin artık değiştirilmesi gerekmektedir… (mevcut) sistemin, sıklıkla güncellenmesi muhtaçlığı doğmaktadır… Yeni teknolojilerle donatılmış olan araçlara ulaşabilmesini destekleyecek bir vergi sisteminin vakit kaybetmeden oluşturulması gerekmektedir” dedi.
Cumhuriyet
