Pandemi devrinde çocukların konutta hareketsiz hayatı ve ağır teknoloji kullanımına bağlı olarak erken ergenlik olayları artış gösterdi. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinoloji ve Diyabet Uzmanı Prof. Dr. Abdullah Rahmet, pandemi devrinde hareketsizlik ve kalori alımının artması nedeniyle çocuklarda kilo alımının süratle yükseldiğine dikkat çekerek “Özellikle kız çocuklarında bu devirde ergenliğe geçişte bir hızlanma olduğu pek çok doktor tarafından gözlenen bir durum. Daha evvelki çalışmalar da bize gösteriyor ki süratli kilo alımı ve genel olarak beden yağ kitlesi fazla olan kızlarda ergenlik biraz daha erken başlayabiliyor” dedi.

Prof. Rahmet, erken ergenliğe ait merak edilenleri anlattı.

Erken ergenlik dediğimiz durum nedir?

Ergenlik periyodu çocukluktan erişkinliğe geçilen bir süreçtir. Bu süreç içerisinde çocuklarda kıymetli bedensel ve ruhsal değişiklikler meydana gelir. Genel olarak ergenliğin birinci belirtisi kız çocuklarında göğüslerde büyüme, erkek çocuklarda ise testislerde büyümenin başlamasıdır. Bu bulguların kız çocuklarında 8 yaş, erkek çocuklarında ise 9 yaşından evvel ortaya çıkması durumunda “erken ergenlik” kelam konusu olabilir.

‘NEDENİ ARAŞTIRILMALI’

Bu türlü bir durumda aileler ne yapmalı?

Aileler bir çocuk endokrinoloji uzmanına başvurmalı. Gerekli değerlendirmeden sonra bir erken ergenlik olup olmadığı ve rastgele bir müdahale gerekip gerekmediği saptanır. Çok erken yaşlarda ergenliğe girilmesi kimi riskler taşımakla birlikte ergenliğin birinci belirtilerinin 8 yaş ve sonrasında başladığı kız çocuklarında kıymetli bir sıhhat riski bulunmamaktadır. 8 yaşın altında ise öncelikle erken ergenliğe neden olabilecek bir hastalık olup olmadığını araştırmak gerekiyor. Çok az olmakla birlikte bilhassa çok küçük yaşta ergenlik belirtileri başlayan çocuklarda beyinde kimi kist, iyi huylu kitle yahut hidrosefali üzere baş içi basıncını artıran durumlar saptanabiliyor. Altta yatan rastgele bir hastalık yok ise erken ergenliğin kendisi bariz bir sıhhat riski oluşturmamaktadır. İlerleyen devirdeki riskler açısından bakıldığında ise ergenliği çok erken başlayanlarda kemik yaşı öne geçerek büyüme yaşıtlarından erken sonlanabilir ve bu durum çocuğun uzunluğunun kendi genetik potansiyelinin altında kalmasına neden olabilir.

KALORİ ALIMINA DİKKAT

Pandemi devrinde erken ergenlik arttı mı?

Pandemi devrinde hareketsizlik ve kalori alımının artması nedeniyle çocuklarda kilo alımının süratli artışına şahit olduk. Bilhassa kız çocuklarında bu periyotta ergenliğe geçişte bir hızlanma olduğu pek çok tabip tarafından gözlenen bir durum. Daha evvelki çalışmalar da bize gösteriyor ki süratli kilo alımı ve genel olarak beden yağ kitlesi fazla olan kızlarda ergenlik biraz daha erken başlayabiliyor. Beden yağ oranında süratli artış, ergenlik hormonlarının vaktinden evvel hareketlenmesini kolaylaştırıyor.

Erken ergenlik tanısı almış bir çocuğa ne üzere tedaviler uygulanır?

Her çocukta tedavi gerekmeyebilir. Öncelikle çok erken yaşta ergenlik belirtisi gösterenlerde ve ergenliği süratli seyredenlerde tedavi gerekir. Erken ergenlik tanısı almış bir çocukta aylık yahut üç aylık enjeksiyonla yapılan ilaçlar ile artmış olan ergenlik hormon seviyeleri baskılanmakta ve çocuk, olağan ergenlik yaşına gelene kadar bu tedavi sürdürülerek ergenliğin vaktinde başlaması sağlanabilmektedir.

KİMYASALLAR TESİRLİ OLABİLİR

Prof. Dr. Abdullah Rahmet, erken ergenliğin eskiye nazaran yaygın olup olmadığına ait soruya şu cevabı verdi:

“Erken ergenliğin hangi sıklıkla görüldüğü ile ilgili datalar çok sağlıklı olmadığı için bu bahiste kesin bir şey söylemek güç. Fakat genel olarak erken ergenlik dünyanın tüm ülkelerinde artan sıklıkla konulan bir teşhis. Burada şunu belirtmek isterim ki patolojik nedenli (yani altta yatan bir hastalığın tetiklemesiyle oluşan ve çok erken yaşlarda ortaya çıkan) erken ergenlik olgularında bir artış kelam konusu değil. Fakat olağan yaşa yakın yani 8 yaş civarı erken ergenliklerde bir artış kelam konusu ki bunların kıymetli bir kısmında tedavi gerekmez. Bu yaş kümesinde erken ergenlikteki artış bu bahisteki farkındalığın artması ve doktora daha çok başvurulması ile ilgili olabilir. Öte yandan bilhassa kız çocuklarında şişmanlığın artması bu mevzudaki en kıymetli sebep olarak tüm otoritelerce kabul ediliyor. En son olarak da çevresel endokrin bozucular dediğimiz birtakım kimyasallar da bu duruma katkıda bulunuyor olabilir. Bu husus hala araştırılmakta olan bir bahistir.”

Cumhuriyet