Sigara ve yakıt fiyatlarına gelen artırım ve TL’deki devam eden kıymet kaybı tesiri ile Tüketici Fiyatları Endeksi’nin (TÜFE) Ekim’de aylık bazda %2.76, yıllık ise %20.4 ile Kasım 2018’den beri en yüksek düzeye ulaşması bekleniyor.
Reuters’ın 15 iştirakçiyle gerçekleştirdiği ankette Ekim ayı için yıllık enflasyon iddiaları %19.3 ila %21.1 ortasında değişiyor. Aylık enflasyon varsayımları ise %1.9 ila %3.4 bandında yer alıyor.
Nisan ayına kadar yedi aylık yükselişin akabinde tüketici enflasyonu Mayıs’ta tam kapanma önlemlerinin tesiriyle %16.59’a düşmüştü. Akabinde enflasyon, Eylül ayında %19.58’e yükselerek siyaset faizini aşmış Mart 2019’dan beri en yüksek düzeyine ulaşmıştı.
Besin fiyatlarının yüksek seyrin devam etmesi, güç ve sigara fiyatlarına yapılan artırımlar ve TL’nin devam eden kıymet kaybının bölümler geneline yayılmış olan gecikmeli tesirleri enflasyonu yükseltici tesir yapmaya devam ediyor.
Ekonomistlerin hesaplamalarına nazaran Ekim ayında sigara fiyatlarına yapılan artırımın enflasyona %0.5-0.7 civarında tesiri oldu.
Akaryakıt fiyatlarındaki artışın devletin vergi gelirlerinden feragat etmesiyle tüketiciye yansıtılmadığı eşel taşınabilir sistemindeki kamu dayanağının bu ay içinde tükenmesinin akabinde motorin, akaryakıt ve otogazda fiyat artışları tümüyle pompa fiyatlarına da yansımaya başladı.
Geçtiğimiz hafta yılın son enflasyon raporu toplantısında Merkez Bankası (TCMB) enflasyon kestirimlerini keskin biçimde üst revize etti. TCMB yükselen enflasyona karşın, enflasyonda yükselişe yol açan ögelerin süreksiz olduğu kanısıyla son iki ayda 300 baz puan faiz indirimine gitti.
Toplantıda açıklama yapan Lider Şahap Kavcıoğlu, Türkiye’nin cari açığı kapatmadan fiyat istikrarının sağlanamayacağını ve TL’deki bedel kaybının durmayacağını söyledi.
İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) datalarına nazaran İstanbul’da perakende fiyatlar Ekim’de bir evvelki aya nazaran %3.29 artış kaydetti, geçen yılın birebir ayına kıyasla ise %20.76 arttı.
Türkiye Personel Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş), Ankara’da hesaplanan besin enflasyonunun Ekim’de bir evvelki aya nazaran %1.45 arttığını; dört kişilik bir ailenin yoksulluk hududunun ise birinci kere 10,000 TL’yi aştığını açıkladı.
Ekonomistler enflasyonda üst taraflı riskleri göz önüne alarak yılsonu TÜFE kestirimlerini aralıksız her data sonrası üst revize ediyor.
Reuters anketindeki ekonomistlerin yıl sonu iddialarının büyük çoğunluğu TCMB’nin kısa mühlet evvel üst güncellediği %18.4 varsayımının üzerinde bulunuyor. Yıl sonu enflasyon için 14 kurumun medyanı %19.25 düzeyinde oluşurken varsayımlar ile %17.4 ila %20.5 ortasında değişiyor.
Goldman Sachs yayımladığı araştırma notunda, “Son birkaç ayda çekirdek enflasyon nispeten daha ölçülü… TL’deki son kıymet kaybının akabinde tekrar yükseleceğini düşünüyoruz. Besin fiyatları, yine açılma tesiri, yükselen güç fiyatları ve global enflasyon tesirleri sebebiyle üst istikametli riskler görüyoruz” denildi.
Yüksek çekirdek, besin ve yakıt fiyatları sebebiyle enflasyonun Ekim ayında %20.6 düzeyine çıkacağını iddia eden Goldman Sachs birebir vakitte enflasyonla çaba siyasetindeki değişim sebebiyle enflasyonda kıymetli üst taraflı riskler öngördüğünü belirtti.
TÜİK, Ekim ayı enflasyon verisini 3 Kasım Çarşamba günü saat 10.00’da açıklayacak.
Cumhuriyet
