ABD Lideri Donald Trump’ın giderayak S-400 alımı nedeniyle Türkiye’ye yönelik yaptırımları onaylamasıyla iki ülke ortasında ilgiler yeni bir etaba geçti. ABD birinci defa bir NATO müttefiki ülkeye “ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Gayret Yasası (CAATSA)” kapsamında yaptırım uyguladı. Bu yaptırım kararına bir gün sonra TBMM’den iktidarıyla, muhalefetiyle ortak bir bildiriyle reaksiyon geldi. AKP, MHP ile birlikte ortak açıklamaya ana muhalefet partisi CHP ve Millet İttifakı’ndan DÜZGÜN Parti de imzalarıyla dayanak verdi.
Tarih: 14 Aralık 2020… Yaptırımın açıklandığı gün… Türkiye’nin ABD’nin CAATSA yaptırımlarına uğramasından yalnızca dakikalar sonra ABD’de tartışma yaratacak bir müracaat yaşandı. Ankara, ABD Adalet Bakanlığı’na TUSAŞ Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TAI) ismine Washington’da yeni bir lobi şirketinin tutulduğunu bildirdi. TUSAŞ’ın ikinci büyük ortağı (yüzde 45.45) ABD’nin yaptırım uyguladığı Savunma Sanayi Başkanlığı…
MOTOR ABD ŞİRKETİNDEN
Capitol Counsel isimli şirketle yapılan lobicilik muahedesinin maksadı ise “Türkiye’nin Pakistan’a satmaya çalıştığı 30 adet T-129 ATAK helikopterine konan ABD pürüzünün kaldırılmasını” sağlamak. Türkiye ve Pakistan ortasındaki 1.5 milyar dolarlık mutabakat, Türkiye-ABD münasebetlerindeki gerginlikten ötürü gerçekleştirilemiyor. T-129 ATAK helikopterleri Türkiye’de üretilse de helikopterlerin motoru Rolls Royce ve bir ABD şirketi olan Honeywell tarafından üretiliyor. ABD’li şirketlerin ihracat için ABD Federal Devleti’nden müsaade alma mecburiliği bulunuyor. ABD’de yaptırım açıklandıktan sonra yapılan başvuruyu CHP ABD Temsilcisi Yurter Özcan Cumhuriyet’e şöyle yorumladı:
“ABD Adalet Bakanlığı’na sunulan dokümanlar, aylık 25 bin dolar olan lobicilik muahedesinin 8 Aralık’ta imzalandığını lakin Türkiye’ye yaptırımlar açıklandıktan dakikalar sonra 14 Aralık’ta ABD Adalet Bakanlığı’na bildirildiğini gösteriyor. Satamadığımız 1.5 milyar dolar bedelindeki 30 ATAK helikopteri, yanlış dış siyasetin maliyetlerine yenisini ekliyor. Sıralayalım… 2.5 milyar dolar: S-400’e ödenen para… 1.5 milyar dolar: F-35’e yatırıp, geri alamadığımız kapora… 12 milyar dolar: F-35 projesinde ortak üreticilik statümüzü kaybetmemizden kaynaklanan Türk savunma sanayiinin gelir kaybı. 1.5 milyar dolar: Motorunu ABD’den alamadığımızdan ötürü Pakistan’a ihraç edemediğimiz ATAK helikopterlerinin geliri… Toplamda 17.5 milyar dolar… AKP hükümeti dış siyaset sıkıntılarını Türkiye’de bir hamaset aracı olarak kullanırken, Washington’da ise lobiler üzerinden siyaset yapmaya çalışıyor. Bu yanılgıların bedeli ne yazık ki 83 milyon vatandaşa kesiliyor.”
ABD’de lobi şirketleriyle muahedeler yapılması yasal. Ülkelerin lobicilik faaliyetleri için ABD’de milyonlarca dolar harcadığı ise bilinen bir durum. 15 Aralık günü Meclis’te muhalefetin takviyesiyle “ABD’ye yanlıştan dön” iletisi veren hükümetin bu bildiriden 24 saat evvel Washington’daki “lobicilik” teşebbüsü AKP iktidarının dış siyasette “zamanlamayı bile beceremediğinin” bir göstergesi olarak okunabilir…
Cumhuriyet
