İnsanlık tarihi, doğrusal bir çizgide ilerlemiyor. Tarihin seyrini değiştiren önemli sıçrayışlara şahit olduğumuz üzere bu atılımların geri çekilişlerine, yenilgilerine yahut bilakis dönüşlerine de şahit olabiliyoruz. Bu tespit geriye dönüşleri tamamıyla olumsuzlama manasına da gelmemeli.

Zira her geriye çekiliş anı, gerçekleşen atılımların eksik kalan taraflarını görebilmemize imkan tanır. Başka bir deyişle yaşanan sürece müdahale etmek isteyen politik aktörler için geriye çekiliş anları epeyce öğreticidir ve bu manası itibariyle kendi içerisinde olumlu bir tarafı da barındırır.

YIKIMI ANLAMAK VE TEŞHİSMAK

Kuşkusuz Türkiye Cumhuriyeti, 23 Nisan’ın 101. yılını böyle bir geriye çekiliş anının zorluklarıyla karşılıyor. AKP öncesi sağ iktidarların Cumhuriyet rejimine yönelik tüm tahribatlarına karşın rejimin varlığından kuşku etmemizi sağlayacak göstergeler hayli hudutluydı lakin özellikle tarihî bir kırılma uğrağı olarak 2017 Referandumu sonrası inşa edilen “Saray rejimi” ile birlikte bugün bir cumhuriyetten dahası taban demokratik hakların varlığından dahi söz etmek imkânsız hale geldi.

Bu gerçekliğe gözlerimizi kapayıp ortada yasama faaliyetini olağan demokratik şartlarda yürüten bir Meclis varmış üzere “Yaşasın 23 Nisan” sloganları atmak, olmayan, yok edilen bir günün kutlamasını yapmak çok olağan konforlu ve bol alkışlı bir alan sunabilir. Fakat somut gerçeklik, ona gözlerimizi kapayarak yahut yokmuş üzere davranarak ortadan kalkmış olmuyor. Geriye dönüşleri aksine çevirebilme ve güç şartları aşabilme iradesi göstermek tam da bu noktada mana kazanıyor.

Yıkımı anlamak ve tanımak, “tekrar ve yeniden” kurulacak olanı gayeye koymak için birincil önem arz ediyor. Ondan ötürü 1920’de kazandığımız ulus egemenliğinin 2017’de nasıl Saray egemenliğine dönüştüğünü tekrar hatırlatmamız lazım.

TARİHİ GÖREV

Halkın kongreler yoluyla örgütlenmesi sonucu muvaffakiyete ulaşan ulusal kurtuluş çabamızın asli karargâhı Büyük Millet Meclisi 101 yıl önce bugün faaliyetlerine başladı. Kurtuluş gayreti devam ederken açılan “milletin yuvası” Cumhuriyetin kurucu takımlarının verilen bağımsızlık uğraşını halka dayandırma ve halkla birlikte hareket etme noktasında gösterdikleri demokratik, ulus egemenliğine dayalı anlayışı en net tabiriyle ortaya koyuyordu.

Gerçekten Ulusal Gayret yıllarında ortaya konan bu irade, 1923 yılında Cumhuriyet rejimiyle taçlandırıldı ve TBMM, ulus egemenliğinin biricik temsil organı olarak kuvvetlendirildi.

2017 Referandumu, özellikle 2013 yılında yaşanan Seyahat Parkı protestoları sonrası dönüştürülmeye başlanan rejimin ve gitgide otoriterleşen AKP hükümetinin geldiği son aşamayı, tek adama dayalı Saray rejiminin resmileştiği ve yasama organı olan TBMM’nin pasifize edilerek ulus egemenliğinin aşındırıldığı bir tarihi anı nitelemektedir. Bu manası itibariyle 4 yıldır olağan demokratik şartlarda faaliyet gösteren bir “Millet Meclisi” bulunmamaktadır. Acıdır ki yıllardır “Yaşasın!” diyerek yaşatmaya çalıştığımız “23 Nisan 4 yıldır yaşamıyor”.

Bu özeleştiri ve bu özeleştirinin vermiş olduğu tekrar ulus egemenliğini tesis etme sorumluluğu, tüm Cumhuriyetçi kuvvetlerin TBMM’nin açılışının 101. yılında hatırlaması gereken bir tarihi görev olarak karşılarında durmaktadır.

Lakin bu görev başarıya ulaştığı takdirde “23 Nisan tekrar yaşayabilir”.

KAAN EROĞUZ
ARAŞTIRMACI

Cumhuriyet