– Prof. Dr. Orhan Şen: Karadeniz’de son vakitlerde deniz suyu sıcaklığı 25 derece. Bir yerde sıcak bir deniz olursa bu tıp şiddetli yağışlar daha da kuvvetleniyor. 2018 yılında bu afetler azamî düzeye geldi. Bundan sonra tahminen yeni bir rekor kıracak. Lakin niçin afete dönüşüyor bu iş? Orada yerleşim olmasa afete dönüşmez. Bu afeti kim yaptı? Beşerler. Derenin kenarını imara açarsanız, HES’lerle bentler koyarsanız akarsuyun ve derenin rejimi değişir potansiyel gücü artar ve hızlanır. O bölge zati kaç bin tane dere olan bölge ve ardında yüksek dağlar var. Derenin gerisinde su toplama havzaları çok büyük. Hasebiyle eğim de olunca potansiyel güçle aşağı kadar iniyor va aşağıda önüne gelen her şeyi alıp götürür. Taş, toprak alır götürür lakin siz önüne mesken yaptıysanız onları da alıp götürür. Bu da felakete yol açıyor.
RAHMET OLAN YAĞMURLAR FELAKET OLACAK
– TEMA Rize Temsilcisi Ahmet Ali Kork: Doğu Karadeniz’de vadiler yüzde 80 eğimli. Buralarda yerleşim ve yol üretim çalışmaları var. Taban etütleri yapılmıyor. Ondan sonra bir yağmurda askıda olan materyaller, tarafı değişmiş su kanalları önüne kattığı şeyleri süpürerek götürüyor. 2008’de periyodun Etraf Bakanı Veysel Eroğlu HES yapılarının taşkın müdafaa yapıları olduğunu söyledi. Bunun tam zıddı olduğunu 2010 yılında Çataldere köyünde gördük. Köy merkezini taşkın suları basmıştı. Vadiden akan 10 metreküp suyun 9 metreküpünü boruya hapsedersen, bu buharlaşma oranlarını değjştirir. Bundan sonra bölgenin rahmeti olan yağmurlar felaketi olacak.
KARADENİZ KIYI YOLU KATLİAMA AÇILDI
– Derelerin Kardeşliği Platformu (DEKAP) Yürütme Konseyi Üyesi Mehmet Gürkan: Doğu Karadeniz Bölgesi bilhassa Karadeniz Kıyı Yolu denilen ve Samsun’dan Hopa’ya kadar uzanan duble yolla adeta katliama açıldı. On yıllarca taş ocakları kuruldu bölgede. Ölçüsüz yollar yapıldı. Hiç hesap etmediler bu bölgenin topografik yapısını. Kısa ve uzun vadeli tedbirler kapsamında tüm HES, taşocağı, maden aramaları, dere ıslahları, yol vs. üzere çalışmalar büsbütün durdurulup iptal edilmelidir. Karadeniz Bölgesi hâlâ çok büyük bir risk altındadır, maalesef, misal felaketler artarak devam edecektir.
Cumhuriyet
